آیا روغن های طبیعی را می‌توان بعنوان آبرسان مصرف کرد؟

در صنعت لوازم آرایشی، بسیاری از اصطلاحات پرکاربرد هستند که گرچه جذاب به نظر می‌رسند اما لزوماً تعریف علمی دقیقی ندارند. واژه‌هایی مثل "مغذی"، "پاک‌کننده" و "احیاکننده" از این دست‌اند. با این حال، برخی اصطلاحات در این حوزه، ریشه در علم شیمی و زیست‌شناسی دارند. با توجه به اینکه محصولات مراقبت از پوست و مو مستقیم با ترکیبات شیمیایی و تأثیر آن‌ها بر بافت‌های بدن در ارتباط‌اند، انتظار می‌رود برندها از این اصطلاحات با دقت و آگاهی استفاده کنند. اما در سال‌های اخیر، به‌خصوص با محبوب شدن روغن‌های صورت، شاهد استفاده نادرست از اصطلاح "آبرسان" برای توصیف این روغن‌ها بوده‌ایم.

هر بار که عبارت hydrating (آبرسانی) را روی محصولی مثل روغن صورت یا مو می‌بینم، تعجب می‌کنم. با اینکه که شیمی‌ام در دوره دبیرستان چندان قوی نبود اما به خوبی می‌دانم که روغن‌ها آب جذب نمی‌کنند! شاید بگویید این حرف‌ها به ادبیات ربطی ندارد، اما به نظر من آبرسانی یعنی چیزی آب جذب کند. حالا فرهنگ لغت آکسفورد هم که می‌گوید hydrating یعنی "فرآیند جذب آب توسط چیزی"، پس این اصطلاح روی روغن‌ها نمی‌تواند درست باشد.

آیا روغن ها آبرسانی می‌کنند؟

خیر، روغن ها از نظر فنی توانایی آب رساندن به پوست را ندارند، آن هم به یک دلیل روشن؛ هیچ روغنی آب ندارد.

پس وقتی برندها ادعا می‌کنند روغن‌هایشان آبرسان هستند، دقیقاً حرف حسابشان چیست؟

واقعیت این است که روغن‌ها بخشی از فرآیند مرطوب‌سازی هستند. روغن‌ها می‌توانند پوست و مو را نرم کرده و آب را روی پوست حفظ کنند اما آبی به آن اضافه نمی‌کنند. معنی دیگر این حرف آن است روغن ها مرطوب‌کننده هستند نه آبرسان.

بنابراین آبرسانی و مرطوب‌کنندگی دو مفهوم کاملا جدا از هم هستند و برندهایی که می‌گویند روغن‌هایشان آبرسان هستند، به اشتباه از این دو کلمه به جای هم استفاده می‌کنند.

آبرسانی پوست یعنی رساندن آب کافی به عمق پوست. برای این کار از موادی مثل هیالورونیک اسید یا گلیسیرین استفاده می‌شود که مثل اسفنج آب را جذب کرده و در پوست نگه می‌دارند. از طرفی، مرطوب‌کنندگی یعنی نرم و لطیف کردن سطح پوست با استفاده از نرم‌کننده‌ها. این کار باعث می‌شود پوست خشک و پوسته‌پوسته نشود و آب کمتری از آن تبخیر شود.

با این وجود علت اینکه چرا برخی برندها اصرار دارند به جای "مرطوب‌کننده"، از روغن‌ها به عنوان "آبرسان" یاد کنند، هنوز مشخص نیست. به نظر می‌رسد این برندها به دلایل بازاریابی، این اصطلاح نادرست را به کار می‌برند. با وجود اعتراضاتی که در این زمینه مطرح می‌شود، به نظر نمی‌رسد فشاری برای تغییر این رویکرد وجود داشته باشد. همان‌طور که می دانیم "اصطلاحات بازاریابی تقریباً می‌توانند توسط برندها به هر شکلی که می‌خواهند تعریف شوند."

پس آیا روغن ها مرطوب کننده هستند؟

راستش را بخواهید روغن‌ها مرطوب‌کننده‌های فوق‌العاده‌ای هستند و از نظر ساختاری بسیار به هم شبیه‌اند. "پایه اصلی روغن‌ها، مولکولی به نام تری‌گلیسیرید است که در واقع گلیسیرین است با سه زنجیره اسید چرب متصل به آن." روغن‌ها با تقویت سد محافظ پوست، رطوبت را در آن حبس کرده و از خشک شدن آن جلوگیری می‌کنند.

با این حال، هر چند ممکن است همه روغن‌ها به چشم ما یکسان به نظر برسند، اما وقتی صحبت از مرطوب کردن پوست می‌شود، تفاوت‌های بزرگی بین آن‌ها وجود دارد و این تفاوت به مقدار چربی موجود در روغن‌ها مرتبط است.

پوست ما را می‌توان به یک دیوار آجری تشبیه کرد. آجرها سلول‌های پوست هستند و ملات بین آن‌ها، ترکیبات چربی‌داری است که به پوست نرمی و لطافت می‌دهد. گاهی اوقات، این ملات یا همان چربی‌های طبیعی پوست، به دلایل مختلفی از بین می‌روند و پوست خشک می‌شود. استفاده از روغن‌ها مثل این است که بخواهیم ملات از دست رفته‌ی دیوار را دوباره بسازیم. روغن‌ها با پر کردن فضاهای خالی بین سلول‌های پوست، مانع از خروج آب می‌شوند و به این ترتیب، پوست را نرم و مرطوب نگه می‌دارند.