ماساژ برای نوزادان، هم آرامش بخش است و هم برای سلامتی‌شان فوایدی به همراه دارد و حتی می تواند برای شما هم لذت بخش باشد. انتخاب روغن مناسب برای ماساژ نوزاد نیز بسیار مهم است. روغن های ماساژ به محافظت از پوست نرم و حساس کودک شما کمک می کند و همزمان آن را مرطوب نگه می دارد. با این حال، همه روغن ها به یک اندازه مناسب نیستند و برخی از آنها حتی ممکن است برای پوست نوزاد مضر باشند. فقط به این دلیل که یک روغن "طبیعی" است، به این معنی نیست که برای ماساژ نوزاد بی خطر است.
در این مطلب به معرفی بهترین روغن ها برای ماساژ نوزاد و همچنین روغن هایی که باید از آنها اجتناب کنید، می پردازیم.
فواید ماساژ برای نوزاد
مرتب ماساژ دادن نوزاد می تواند به ایجاد پیوندی عمیق بین شما و فرزندتان کمک کند. لمس، زبانی است که هم بزرگسالان و هم نوزادان می توانند آن را درک کنند. از این رو، ماساژ نوزاد می تواند به آرامش و آسایش هر دوی شما کمک کند. در طول ماساژ نوزاد، شما و کوچولوی دلبندتان رو در روی هم قرار گرفته و ارتباط چشمی برقرار می‌کنید. این کار به نوزاد شما کمک می‌کند تا حالات چهره شما را درک و مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کند.
ماساژ منظم نوزاد علاوه بر ایجاد حس آرامش، می‌تواند در رشد مغز و سیستم عصبی او نیز نقش مؤثری داشته باشد. یکی از مزایای مهم این کار، کاهش کورتیزول (هورمون استرس) و افزایش هورمون‌های شادی‌بخش (مانند سروتونین و دوپامین) است که در نتیجه‌ی آن نوزاد خواب راحت‌تری را تجربه می‌کند.
مطالعات پزشکی متعدد نشان می‌دهند که تماس لمسی و دلبستگی منظم با والدین یا مراقبان، برای رشد سالم مغز و عاطفی نوزاد ضروری است. مزایای این ارتباط نه تنها در دوران نوزادی، بلکه در تمام دوران زندگی فرد باقی می‌ماند.
بهترین نوع روغن برای ماساژ نوزاد کدام است؟
برای ماساژ و مرطوب‌سازی پوست لطیف نوزاد خود می‌توانید از طیف وسیعی از روغن‌های ایمن استفاده کنید. این روغن‌ها را امتحان کنید و ببینید کدام یک با پوست کودک شما سازگاری بیشتری دارد.
بهترین روغن بچه برای ماساژ نوزاد عبارت است از:
روغن نارگیل
پژوهشی پزشکی در سال ۲۰۲۰ نشان داد که استفاده از روغن نارگیل خالص بر روی نوزادان نارس، در بهبود و تقویت پوست آنها موثر بوده است. این روغن همچنین می‌تواند به عنوان روغن ماساژ و مرطوب‌کننده برای نوزادان تازه متولد شده و بزرگ‌تر نیز مفید باشد.
تحقیقات متعدد دیگر نیز از این یافته‌ها پشتیبانی می‌کند، با این حال مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
روغن بادام شیرین
روغن بادام شیرین سرشار از ویتامین E است و تحقیقات بالینی در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که استفاده از آن به عنوان روغن ماساژ نوزاد بی خطر است. محققان دریافتند که استفاده از روغن بادام شیرین روی نوزادان نارس، ضخامت و استحکام پوست آنها را بهبود می‌بخشد و هیچ عارضه جانبی‌ای به همراه ندارد. توجه کنید که از روغن بادام شیرین که به روش پرس سرد تولید شده استفاده کنید.
ژله نفتی (وازلین)
احتمالا پماد یا ژله نفتی (که با نام تجاری وازلین نیز آن را می‌شناسیم) همیشه اولین انتخاب مادربزرگ‌ها برای چرب کردن پوست نوزادان بوده است و دلایل موجهی هم برای این انتخاب وجود دارد. این محصول امتحان خود را پس داده و به حفظ رطوبت پوست نوزاد شما کمک می‌کند.
روغن بچه
روغن بچه در واقع نوعی روغن معدنی است. یک بررسی پزشکی معتبر در سال ۲۰۱۲ نشان داد که همانند وازلین، روغن‌های معدنی هم برای استفاده روی پوست نوزاد بی خطر هستند. با این حال، مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۴ که روغن معدنی را با روغن نارگیل مقایسه می‌کرد، نشان داد که روغن نارگیل در درمان اگزما موثرتر است.
کره شیا (شی باتر)
کره شیا یک مرطوب کننده طبیعی و خامه‌ای شکل است که برای پوست نازک نوزاد شما بی خطر است. البته باید به دنبال یک شی باتر خالص باشید که هیچ گونه عطر مصنوعی یا مواد شیمیایی اضافی در بر نداشته باشد. در حالی که برخی مطالعات از مزایای کره شیا برای پوست نوزادان سخن گفته اند اما تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
روغن گلرنگ
روغن گلرنگ یک روغن گیاهی است که به روش پرس سرد به دست آمده و حاوی ویتامین E می‌باشد. این ویتامین، دارای خواص مرطوب‌کنندگی برای پوست است. روغن‌هایی که به روش پرس سرد استخراج می‌شوند نسبت به سایر روغن‌ها کمتر فرآوری شده اند که این موضوع می‌تواند آنها را به گزینه‌ای مناسب برای ماساژ نوزاد تبدیل کند.
روغن هسته انگور
روغن هسته انگور به دلیل دارا بودن مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان و چربی‌های مفید مورد توجه قرار گرفته است. به کار گیری روش پرس سرد برای استخراج این روغن باعث می‌شود تا حداکثر خواص آن حفظ شده و هیچ ماده شیمیایی در فرآیند تولید دخالت نداشته باشد. به طور کلی استفاده از روغن هسته انگور به عنوان روغن پوست برای نوزادان بی‌خطر تلقی می‌شود، اما انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه ضروری است.
لوسیون بابونه
لوسیون بابونه نه تنها برای اگزما و سوختگی پای نوزاد تسکین دهنده است، بلکه برای استفاده به عنوان روغن ماساژ نیز بی خطر است. این لوسیون به بهبود و التیام پوست خشک و خارش دار کمک کرده و می تواند باعث آرامش و آسودگی کودک شما نیز بشود!
روغن جوجوبا
روغن جوجوبا به دلیل خواص ترمیم‌کنندگی و داشتن مقادیر بالای ویتامین E، به طور ویژه برای نوزادان مبتلا به اگزما توصیه می شود. در صورت امکان، برای ماساژ نوزاد خود از روغن جوجوبا که به روش پرس سرد تولید شده استفاده کنید.
روغن دانه گل گاوزبان
روغن تخم گل گاوزبان حاوی مقادیر بالای اسید چرب گاما-لینولنیک اسید (GLA) است که می‌تواند به تسکین و بهبود پوست نوزاد شما کمک کند. حتی اگر نوزادتان به اگزما مبتلا باشد، استفاده از این روغن به عنوان روغن ماساژ به طور کلی بی خطر تلقی می‌شود.
روغن رزهیپ
روغن میوه گل رز (یا روغن رزهیپ) سرشار از چربی‌های مغذی است که برای پوست لطیف نوزاد مفید بوده و به تقویت و ترمیم آن کمک می‌کند. این روغن همچنین به تسکین قرمزی و سوزش ناشی از اگزما و سایر التهابات پوستی در نوزادان کمک می‌کند.
روغن جو دوسر
ممکن است در لیست ترکیبات لوسیون بدن خود به روغن جو دوسر با نام علمی «Avena sativa» برخورد کرده باشید. این ماده رایج در محصولات مراقبت پوست به ترمیم التهابات پوستی و رفع خشکی و خارش کمک می‌کند.
به طور کلی، استفاده از روغن جو دوسر برای پوست نوزادان بی‌خطر است، مگر اینکه کودک شما به جو دوسر حساسیت یا آلرژی داشته باشد.
کرم اگزما
اگر فرزندتان به هر گونه اگزما خفیف تا شدید مبتلاست، بهتر است از کرم تجویز شده توسط متخصص اطفال استفاده کنید. پوست حساس نوزاد یا بثورات اگزما در برخی موارد ممکن است به روغن‌هایی که معمولاً بی خطر هستند، به خصوص اگر حاوی عطر باشند، واکنش نشان دهد.
از چه روغن‌هایی نباید استفاده کنید
متأسفانه، حتی روغن‌های طبیعی هم می‌توانند باعث تحریک پوست شده و برای نوزادتان مضر باشند. در اینجا به چند نمونه از روغن‌هایی که باید از استفاده آنها روی پوست نوزاد اجتناب کنید اشاره می‌کنیم:
روغن زیتون
در حالی که روغن زیتون جزء انتخاب‌های سالم برای سلامت قلب در رژیم غذایی روزانه‌ی ماست، ولی برای پوست لطیف نوزادتان (یا حتی پوست خودتان) مناسب نیست. دلیل آن به یکی از چربی‌های موجود در روغن زیتون به نام اسید اولئیک برمی‌گردد. این چربی به جای اینکه به تقویت پوست کمک کند، می‌تواند لایه‌های محافظتی آن را تجزیه کرده و به آن آسیب برساند. به همین دلیل، استفاده از روغن زیتون برای نوزادان، به ویژه آن‌هایی که دچار اگزما یا سایر التهابات پوستی هستند، توصیه نمی‌شود.
تحقیقی در سال ۲۰۱۶ نشان داد با وجود اینکه روغن زیتون می‌تواند پوست نوزاد را مرطوب کند، اما ممکن است ساختار طبیعی چربی‌های محافظ پوست را تغییر داده و در نهایت، فایده‌ی قابل توجهی نداشته باشد.
روغن آووکادو
در حالی که پوره آووکادو یکی از بهترین غذاها برای شروع تغذیه‌ی کمکی نوزادان به شمار می‌رود، اما استفاده از روغن آووکادو برای پوست آنها توصیه نمی‌شود. دلیل این موضوع شباهت روغن آووکادو به روغن زیتون است. هر دو حاوی نوعی چربی به نام اسید اولئیک هستند که می‌تواند باعث تحریک و آسیب به پوست حساس نوزاد شود.
روغن بادام زمینی
در حالی که بادام زمینی به عنوان یک خوراکی مغذی شناخته می شود، روغن آن به هیچ وجه برای پوست لطیف نوزاد مناسب نیست. دلیل این امر وجود پروتئین بادام زمینی - حتی به مقدار ناچیز - و سایز ترکیبات حساسیت‌زا در این روغن است، که می تواند منجر به واکنش های آلرژیک و حساسیت های پوستی در نوزادان شود.
روغن خردل
روغن خردل به دلیل تندی و طبع گرمی که دارد، می‌تواند باعث تحریک و التهاب پوست حساس و لطیف نوزاد شود. استفاده از این روغن برای ماساژ یا مرطوب کردن پوست نوزاد به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
روغن سویا
روغن سویا نیز مانند روغن زیتون، برای پوست لطیف و حساس نوزاد مناسب نیست. استفاده از این روغن می‌تواند به لایه‌های محافظتی پوست آسیب برساند و باعث تحریک و قرمزی شود.
روغن درخت چای
اگرچه روغن درخت چای خواص ضد باکتری و ضد ویروسی دارد، اما به هیچ وجه برای استفاده بر روی پوست حساس نوزادان توصیه نمی شود.
سایر اسانس‌های روغنی
در حالی که اسانس‌های روغنی خواص آرامش‌بخش و مفیدی دارند، اما استفاده مستقیم آنها روی پوست لطیف نوزاد و حتی پوست بزرگسالان بسیار خطرناک است. این روغن‌ها بسیار غلیظ هستند و به راحتی باعث تحریک و آسیب به پوست نوزاد می‌شوند. (اسانس‌های روغنی را قبل از مصرف موضعی حتما باید در یک روغن حامل رقیق کنید).
چگونه بهترین روغن ماساژ نوزاد را انتخاب کنیم؟
پوست نوزادان به طرز چشمگیری نسبت به پوست بزرگسالان نازک‌تر و حساس‌تر است. این لطافت و حساسیت باعث می‌شود پوست نوزاد به راحتی دچار تحریک شده و محصولات موضعی (مانند لوسیون‌ها، روغن‌ها و کرم‌ها) از طریق آن جذب خون شود.
بنابراین انتخاب روغن ماساژ مناسب برای نوزاد اهمیت زیادی دارد. این کار نه تنها به سلامت پوست لطیف او کمک می‌کند، بلکه فرصتی برای ایجاد پیوند عاطفی و لذت بردن از یک فعالیت آرامش‌بخش برای شما و فرزندتان فراهم می‌کند.
نکاتی برای ماساژ دادن نوزادتان
ماساژ دادن نوزاد می‌تواند تجربه‌ای آرامش‌بخش و لذت‌بخش برای شما و فرزندتان رقم بزند. در ادامه، یک راهنمای گام به گام و نکاتی را برای انجام ماساژ به شما ارائه می‌دهیم. فراموش نکنید که روش خاصی برای ماساژ وجود ندارد، مهم این است که نوزادتان در حالت خوابیده قرار داشته باشد و اگر به اندازه‌ای بزرگ شده که می‌تواند بایستد، حتما مراقب باشید و از زمین خوردن او جلوگیری کنید.
- اگر تا به حال از روغن ماساژ خاصی برای نوزاد خود استفاده نکرده‌اید، حتما قبل از استفاده، یک تست پچ انجام دهید.
- مقدار کمی از روغن را روی قسمت داخلی آرنج یا شکم نوزاد بمالید. یک ساعت یا بیشتر صبر کنید و به دنبال هر گونه واکنشی مانند قرمزی، سوزش یا تورم باشید. اگر هیچ واکنشی مشاهده نکردید، می‌توانید با خیال راحت از روغن روی کل بدن نوزاد استفاده کنید.
- مطمئن شوید که دمای اتاق به اندازه‌ای گرم باشد که بتوانید تمام لباس‌های نوزاد را به جز پوشک در بیاورید.
- لباس‌های نوزادتان را دربیاورید و او را روی یک سطح نرم اما محکم قرار دهید به طوری که رو به شما قرار بگیرد.
- پیش از استفاده‌ی روغن ماساژ روی نوزاد، آن را کمی گرم کنید. اگر هوا زیاد سرد نیست، می‌توانید روغن را در دمای اتاق نگه دارید و تنها با مالیدن دست‌هایتان به هم، آن را گرم کنید.
- با نوزادتان صحبت کنید و به او نشان دهید که در حال مالیدن دست‌های خود هستید تا بداند ماساژ قرار است شروع شود.
- دستان خود را به آرامی روی شکم یا قفسه سینه نوزادتان قرار دهید.
- شکم و قفسه سینه نوزاد را با حرکات دایره‌ای در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید.
- سپس به سراغ دست‌ها یا پاهای دلبندتان بروید. برای حمایت از بازوها و پاهایش هنگام ماساژ، مچ دست یا مچ پا او را نگه دارید.
- از حرکات ملایم و نوازش‌گونه دستان یا فقط انگشتانتان استفاده کنید و پوست نرم دلبندتان را نوازش دهید. دست‌ها، پاها و بدن او را به آرامی در جهت قلبش ماساژ دهید.
- برای ماساژ گردن، صورت و سر نوزادتان، فقط از انگشتان خود استفاده کنید و با ملایمت ماساژ را انجام دهید.
- نوزادتان را برگردانید و پشت او را ماساژ دهید.
- هر زمان که نوزادتان احساس ناراحتی یا بی‌قراری کرد، ماساژ را متوقف کنید (کنترل یک نوزاد که مدام در حال تکان خوردن است آسان نیست!).
- اگر نوزادتان در حین ماساژ به خواب رفت، ماساژ را متوقف کنید.
- بعد از ماساژ، نیازی به پاک کردن روغن نیست. لباس نوزاد را بپوشانید و اجازه دهید روغن باقی مانده، پوست ظریف او را نرم و لطیف کند. روغن ماساژ با جذب شدن، به آبرسانی و آرامش پوست نوزاد کمک می‌کند.
سوالات متداول در مورد ماساژ نوزاد
آیا مرتب ماساژ دادن با روغن می‌تواند رنگ پوست نوزاد را تغییر دهد؟
پاسخ کوتاه این است که خیر، ماساژ دادن نوزاد با روغن رنگ پوست او را تغییر نمی‌دهد. رنگ پوست نوزاد عمدتاً توسط ژنتیک و عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید تعیین می‌شود.
با این وجود، ممکن است تغییراتی در بافت و سلامت پوست او مشاهده کنید. مثلا پوست خشک و پوسته پوسته‌ی نوزاد ممکن است نرم و مرطوب شود. همچنین اگر نوزاد به ماده‌ای در روغن حساسیت داشته باشد، ممکن است دچار بثورات پوستی شود و یا برعکس، استفاده‌ی منظم از روغن مناسب، به بهبود مشکلات پوستی نوزادانی که مستعد بثورات هستند، کمک کند.
چند وقت یکبار باید نوزادم را با روغن ماساژ دهم؟
سازمان خدمات بهداشت ملی انگلستان (NHS) توصیه می کند که والدین تا یک ماهگی نوزادشان از هیچ گونه روغن یا لوسیون روی پوست آنها استفاده نکنند. بسیاری از والدین حتی ترجیح می دهند تا 6 هفتگی نوزادشان صبر کنند.
پس از یک ماهگی و انجام تست حساسیت، با توجه به علاقه خود و نوزادتان هر موقع که خواستید می‌توانید او را با روغن ماساژ دهید. بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند هر شب قبل از خواب، نوزادشان را ماساژ بدهند، در حالی که برخی دیگر بعد از حمام (که ممکن است برای نوزادان کوچکتر هر روز نباشد) از روغن استفاده می‌کنند.
آیا می‌توان از روغن زرد حیوانی برای ماساژ نوزاد استفاده کرد؟
مطالعات مختلف حاکی از آن است که مصرف روغن حیوانی تصفیه‌شده یا همان روغن کرمانشاهی در رژیم غذایی فواید گسترده‌ای دارد، اما برای بررسی استفاده موضعی آن بر روی نوزادان هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است. با این حال، این روغن به دلیل داشتن اسیدهای چرب و آنتی اکسیدان‌های فراوان، پوست را به خوبی مرطوب می‌کند و به نظر می‌رسد موثر و غیر حساسیت‌زا است.
سخن آخر
ماساژ دادن نوزاد فواید زیادی به همراه دارد، از تقویت پیوند عاطفی با او گرفته تا کمک به رشد و تکامل بهتر او. اما اگر روغن ماساژ مناسبی انتخاب نکنید، ممکن است روی پوست ظریف و لطیف او تاثیر منفی بگذارید.
برخی روغن‌های طبیعی حاوی ترکیباتی هستند که می‌تواند پوست را تحریک کرده، به آن آسیب بزند یا باعث ایجاد بثورات و برآمدگی‌های کوچک شود. بنابراین، توجه داشته باشید که تمام روغن‌های سالم و طبیعی برای پوست نوزاد مناسب نیستند.
اگر در مورد انتخاب روغن ماساژ مناسب برای نوزادتان تردید دارید، حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. با این کار می‌توانید اطمینان حاصل کنید که محصولی بی‌خطر و مفید برای کودک دلبند خود انتخاب کرده‌اید.
اطلاعات نوشته شده در وبلاگ و وب سایت ما فقط برای اهداف خلاقانه و آموزشی است. این اطلاعات نباید به عنوان جایگزینی برای توصیه های پزشکی استفاده شود. تمام سوالات مربوط به هر گونه مشکلات سلامتی باید به پزشک متخصص ارجاع داده شود. ما فقط افراد معمولی هستیم که عاشق آزمایش و کار با محصولات گیاهی طبیعی به منظور تقویت و ارتقای سلامتی و تندرستی هستیم. کاوش در شیوه های تاریخی و معاصر گیاه درمانی با هدف کسب علم و رضایت شخصی، برای ما لذت بخش و مایه افتخار است.
