تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که زردچوبه فواید قابل توجهی برای بدن و مغز دارد. بخش زیادی از این خواص به ماده اصلی فعال آن یعنی «کورکومین» مربوط می‌شود.
ادویه زردچوبه، که شاید یکی از مؤثرترین مکمل‌های تغذیه‌ای موجود باشد، می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد.
در ادامه این مطلب، به بررسی نتایج پژوهش‌های علمی در مورد زردچوبه و کورکومین و خواص آنها خواهیم پرداخت.
زردچوبه و کورکومین چه هستند؟
زردچوبه، همان ادویه خوش‌رنگ و عطری است که به غذاهای هندی، رنگ زرد زیبا می‌دهد. اما جالب است بدانید که هزاران سال است در هندوستان، از زردچوبه نه تنها به عنوان ادویه، بلکه به عنوان یک گیاه دارویی نیز استفاده می‌شود. تحقیقات علمی نشان داده‌است که زردچوبه حاوی ترکیباتی با خواص درمانی فوق‌العاده است.
این ترکیبات، کورکومینوئید نامیده می‌شوند که مهمترین آنها کورکومین است. کورکومین، ماده فعال اصلی زردچوبه به شمار می‌رود.
در ادامه، با 10 مورد از مهمترین فواید سلامتی زردچوبه و کورکومین آشنا می‌شویم که بر اساس شواهد علمی تایید شده‌اند.
خواص زردچوبه و کورکومین
1. زردچوبه حاوی ترکیبات زیست‌فعال با خواص دارویی است
زردچوبه دارای خاصیت ضد التهابی قوی و همچنین یک آنتی اکسیدان بسیار قدرتمند است. این در حالی است که میزان کورکومین موجود در زردچوبه تنها حدود ۱ تا ۶ درصد وزن آن است.
بیشتر تحقیقات روی زردچوبه بر عصاره‌های آن تمرکز دارد که حاوی مقدار زیادی کورکومین خالص هستند. دوز مصرفی این عصاره‌ها معمولا بیشتر از ۱ گرم در روز است. رسیدن به چنین مقادیری تنها با مصرف زردچوبه به عنوان ادویه به سختی امکان‌پذیر است. به همین دلیل است که برخی افراد ترجیح می‌دهند از مکمل‌های زردچوبه استفاده کنند.
علاوه بر این، کورکومین به سختی وارد جریان خون می‌شود. پس برای اینکه از تمام اثرات مفید کورکومین بهره‌مند شوید، لازم است قابلیت جذب آن (سرعتی که بدن شما ماده‌ای را جذب می‌کند) بهبود پیدا کند.
برای بهره‌مندی بیشتر از خواص زردچوبه، آن را همراه با فلفل سیاه مصرف کنید. فلفل سیاه حاوی پیپرین است، یک ماده طبیعی که جذب کورکومین (ماده مؤثر زردچوبه) را تا 2000٪ افزایش می‌دهد.
در واقع، بهترین مکمل‌های کورکومین حاوی پیپرین هستند و این امر آنها را به طور قابل توجهی مؤثرتر می‌کند.
بعلاوه کورکومین محلول در چربی است، یعنی در چربی یا روغن تجزیه و حل می‌شود. به همین دلیل، بهتر است مکمل‌های کورکومین را همراه با وعده‌های غذایی چرب مصرف کنید تا بدن شما بتواند به خوبی آن را جذب کند.
2. کورکومین یک ترکیب ضد التهاب طبیعی است
کورکومین، ماده‌ای زیست‌فعال است که می‌تواند به مبارزه با التهاب کمک کند. البته برای اینکه تاثیر درمانی بگذارد، مقدار مصرف آن باید نسبتا زیاد باشد.
با وجود این، کورکومین پتانسیل مقابله با التهاب، که در بسیاری از بیماری‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند، را دارد.
به همین دلیل، هر ماده‌ای که بتواند با التهاب مزمن مبارزه کند، در پیشگیری و درمان این بیماری‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
3. زردچوبه می‌تواند ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن را افزایش دهد
بسیاری بر این باورند که آسیب اکسیداتیو یکی از دلایل اصلی پیری و ابتلا به بسیاری از بیماری‌هاست.
آسیب اکسیداتیو در اثر فعالیت مولکول‌های بسیار واکنش‌پذیر و ناپایدار به نام رادیکال‌های آزاد رخ می‌دهد. این رادیکال‌ها دارای الکترون‌های جفت‌نشده هستند و به همین دلیل تمایل بالایی برای واکنش با مواد مهم آلی مثل اسیدهای چرب، پروتئین‌ها و DNA دارند.
کورکومین، ماده مؤثر اصلی زردچوبه، به دلیل ساختار شیمیایی‌اش یک آنتی‌اکسیدان قوی محسوب می‌شود که می‌تواند رادیکال‌های آزاد را خنثی کنند.
علاوه بر آن، مطالعات انجام‌شده بر روی سلول‌ها و حیوانات نشان می‌دهند که کورکومین می‌تواند فعالیت رادیکال‌های آزاد را مسدود کرده و در عین حال، اثرگذاری سایر آنتی‌اکسیدان‌ها را نیز تقویت کند. البته برای تایید نهایی این فواید، نیاز به انجام مطالعات بالینی بیشتری روی انسان‌ها وجود دارد.
4. کورکومین می‌تواند فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز را تقویت کند
باور کنید یا نه، حتی در بزرگسالی هم سلول‌های عصبی مغز ما (که به آنها نورون گفته می‌شود) می‌توانند کارهای شگفت‌انگیزی انجام دهند. آنها قادرند ارتباطات جدیدی ایجاد کرده و در برخی نواحی مغز، تعدادشان هم بیشتر شود.
یکی از عوامل اصلی این فرایند، ماده‌ای به نام «فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز» (BDNF) است. این ماده در یادگیری و حافظه نقش مهمی دارد و در بخش‌هایی از مغز که مسئولیت خوردن، نوشیدن و کنترل وزن بدن را بر عهده دارند، یافت می‌شود.
پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که کاهش سطح پروتئین BDNF در مغز با برخی بیماری‌های شایع مغزی مانند افسردگی و آلزایمر ارتباط دارد.
مطالعات انجام‌شده روی حیوانات و انسان‌ها حاکی از آن است که کورکومین، می‌تواند سطوح BDNF را در مغز افزایش دهد. بر این اساس، کورکومین ممکن است در به تأخیر انداختن یا حتی معکوس کردن روند پیشرفت بسیاری از بیماری‌های مغزی و کاهش عملکرد مغز ناشی از افزایش سن موثر باشد.
همچنین ممکن است به بهبود حافظه و تمرکز نیز کمک کند، که با توجه به تأثیر آن بر سطوح BDNF منطقی به نظر می‌رسد. با این حال، برای تأیید این موضوع به مطالعات بیشتری نیاز است.
5. کورکومین ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد
بیماری قلبی، مهمترین عامل مرگ و میر در جهان است. تحقیقات نشان می‌دهد که کورکومین، ممکن است در برابر بسیاری از مراحل شکل‌گیری بیماری قلبی از بدن محافظت کند.
این ماده به طور خاص به بهبود عملکرد "اندوتلیوم" (لایه درون‌رگی) یا همان لایه داخلی رگ‌های خونی شما کمک می‌کند.
یکی از عوامل اصلی بیماری قلبی، اختلال عملکرد اندوتلیوم است. زمانی که این سلول‌ها نتوانند به درستی فشار خون، لخته شدن خون و سایر عوامل مهم را تنظیم کنند، این اختلال رخ می‌دهد.
تحقیقات متعددی نشان می‌دهند که کورکومین می تواند به بهبود سلامت قلب کمک کند. به علاوه، همانطور که پیش‌تر اشاره شد، کورکومین با کاهش التهاب و اکسیداسیون، می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های قلبی نقش موثری ایفا کند.
6. زردچوبه ممکن است به پیشگیری از سرطان کمک کند
به نظر می‌رسد مصرف مکمل‌های کورکومین روی انواع مختلفی از سرطان اثر گذار است.
در واقع، کورکومین به عنوان یک گیاه دارویی مفید در درمان سرطان مورد مطالعه قرار گرفته و مشخص شده که بر رشد و پیشرفت سرطان تأثیر می‌گذارد.
تحقیقات نشان داده که زردچوبه می‌تواند:
- به از بین رفتن سلول‌های سرطانی کمک کند.
- از رگ‌زایی یا آنژیوژنز (رشد رگ‌های خونی جدید در تومورها) جلوگیری کند.
- از پخش شدن سرطان (متاستاز) بکاهد.
علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کورکومین، ماده مؤثر زردچوبه، ممکن است از بروز اولیه سرطان، به ویژه سرطان‌های دستگاه گوارش مانند سرطان روده بزرگ، پیشگیری کند.
7. کورکومین ممکن است در درمان بیماری آلزایمر مفید باشد
بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است و تا ۷۰ درصد موارد زوال عقل ممکن است ناشی از این بیماری باشد.
تحقیقات نشان می‌دهد که التهاب و آسیب اکسیداتیو در بیماری آلزایمر نقش دارد و مشخص شده که کورکومین در کاهش هر دوی این موارد نقش مفیدی دارد.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که کورکومین ممکن است به پاکسازی تجمع توده‌های پروتئینی به نام پلاک‌های آمیلوئید که عامل بیماری آلزایمر هستند کمک کند.
با این حال، اینکه آیا کورکومین می‌تواند سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر را در افراد کاهش دهد یا حتی آن را به طور کامل درمان کند، در حال حاضر مشخص نیست و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
8. بیماران مبتلا به التهاب مفاصل (آرتریت) به مکمل‌های کورکومین به خوبی پاسخ می‌دهند
آرتریت انواع مختلفی دارد که اکثر آنها با التهاب مفاصل همراه هستند.
تحقیقات روی افراد مبتلا به آرتریت نشان داده است که کورکومین در کاهش درد، موثرتر از دارونما عمل می‌کند. همچنین، پژوهش‌ها حاکی از آن است که اثر کورکومین در کاهش درد، مشابه داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) است.
یک مطالعه دیگر بر روی بیماران مبتاا به روماتیسم مفصلی نشان داد که کورکومین می‌تواند به کاهش التهاب ناشی از این بیماری کمک کند.
با این حال، برای درک اینکه آیا کورکومین واقعاً می‌تواند جایگزین داروهای ضد التهاب برای درمان دردهای مفصلی شود یا نه، به مطالعات بیشتری نیاز است.
9. کورکومین می‌تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند
تحقیقات نشان داده که کورکومین موجود در زردچوبه می‌تواند در درمان اختلالات خلقی مفید باشد. این ماده با تقویت انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز یعنی سروتونین و دوپامین، کاهش التهاب و کمک به انعطاف‌پذیری مغز، می‌تواند اثر مثبتی بر عملکرد مغز بگذارد. این یافته‌ها حاکی از آن است که زردچوبه ممکن است به عنوان یک داروی ضدافسردگی مؤثر عمل کند.
افسردگی با کاهش سطح BDNF (فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز) و کوچک شدن هیپوکامپ (ناحیه‌ای در مغز که مسئول یادگیری و حافظه است) مرتبط است. کورکومین می‌تواند به افزایش میزان BDNF کمک کرده و به طور بالقوه برخی از این تغییرات را معکوس کند.
همچنین یک مطالعه جانوری در سال ۲۰۱۸ نشان داد که کورکومین می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند، اما برای تایید این موضوع، انجام تحقیقات روی انسان‌ها ضروری است.
10. کورکومین می‌تواند پیری را به تأخیر انداخته و با بیماری‌های مزمن مرتبط با افزایش سن مبارزه کند
اگر کورکومین واقعا بتواند از بیماری‌های قلبی، سرطان و آلزایمر پیشگیری کند، ممکن است در زمینه طول عمر هم فوایدی داشته باشد.
این موضوع نشان می‌دهد که کورکومین پتانسیل این را دارد که به عنوان یک مکمل ضد پیری استفاده شود.
از آنجایی که گفته می‌شود اکسیداسیون و التهاب در روند پیری نقش دارد، کورکومین ممکن است خواصی فراتر پیشگیری از بیماری داشته و حتی به افزایش طول عمر نیز کمک کند.
پرسش‌های متداول
آیا مصرف روزانه زردچوبه مفید است؟
با توجه به فواید متنوع زردچوبه برای سلامتی، مصرف روزانه آن چندان هم فکر بدی نیست. اگر مصرف خود را به ۱۲ گرم یا کمتر از آن در روز محدود کنید، به احتمال زیاد عوارض جانبی مانند اسهال، یبوست یا استفراغ را تجربه نخواهید کرد.
چه کسانی نباید از زردچوبه استفاده کنند؟
در صورت بارداری، شیردهی، داشتن مشکلات کیسه صفرا یا کلیه، اختلالات خونریزی، دیابت یا کمبود آهن، مصرف زردچوبه را محدود کنید. اگر هر یک از این شرایط را دارید، قبل از مصرف زردچوبه با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، در مورد تداخل احتمالی زردچوبه با داروهای مصرفی‌تان از پزشک خود سوال کنید.
آیا زردچوبه باعث آب شدن چربی شکم می‌شود؟
تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد کورکومین، ممکن است به کاهش چربی شکم کمک کند.
سخن آخر
زردچوبه، به خصوص ماده مؤثر آن یعنی کورکومین، فواید علمی متعددی برای سلامتی دارد. برخی از این فواید احتمالی شامل بهبود سلامت قلب، پیشگیری از آلزایمر و سرطان می‌شود.
زردچوبه یک ضد التهاب و آنتی‌اکسیدان قوی است. همچنین ممکن است در بهبود علائم افسردگی و آرتروز موثر باشد.
با وجود این فواید بالقوه، تاثیرگذاری آنها در حال حاضر به دلیل جذب پایین کورکومین در بدن محدود است و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
اطلاعات نوشته شده در وبلاگ و وب سایت ما فقط برای اهداف خلاقانه و آموزشی است. این اطلاعات نباید به عنوان جایگزینی برای توصیه های پزشکی استفاده شود. تمام سوالات مربوط به هر گونه مشکلات سلامتی باید به پزشک متخصص ارجاع داده شود. ما فقط افراد معمولی هستیم که عاشق آزمایش و کار با محصولات گیاهی طبیعی به منظور تقویت و ارتقای سلامتی و تندرستی هستیم. کاوش در شیوه های تاریخی و معاصر گیاه درمانی با هدف کسب علم و رضایت شخصی، برای ما لذت بخش و مایه افتخار است.
